Bridges and Ferrymen: An Exposition On "Dreams from the Golden Island"
‘Dreams from the Golden Island’ is een publicatie van de in Jogjakarta gevestigde schrijver Elisabeth Inandiak en Padmasana Foundation, een non-profit culturele belangenbehartigingsorganisatie van Muara Jambi, een dorp op het eiland Sumatra, Indonesië. Het boek beschrijft het verhaal van dit dorp, vanaf de 7e eeuw toen het op het kruispunt van de boeddhistische zeeroute tussen India en China lag. De kern was een enorm universitair complex, het grootste in Zuidoost-Azië, dat na de 13e eeuw uit historische archieven verdween. Tegenwoordig wordt Muara Jambi bewoond door een gemeenschap van moslimvolken, die zowel de bewaarders zijn van deze archeologische vindplaats als de dromers van dit verhaal.
Een expositie over 'Dreams from the Golden Island'
Het boek vertelt niet alleen een beknopt verslag van de pre-islamitische geschiedenis van Sumatra, maar biedt ook inzichten in de huidige lokale gebruiken. Het is rijk geïllustreerd met tekeningen van Pebrianto Putra, een jonge schilder uit het dorp, en bevat bijdragen van gevestigde hedendaagse kunstenaars zoals Heri Dono, wiens schilderij op de cover staat. Het boek begint ook met een kalligrafie van de Singaporese kunstenaar Tan Swie Hian, overgenomen uit ‘The Golden Light Sutra’. Deze tekst werd in het jaar 703 vanuit het Sanskriet in het Chinees vertaald door I-Tsing, een boeddhistische monnik die tijdens zijn zoektocht naar kennis belangrijke zeereizen maakte naar de Nalanda Universiteit in India. Een voorloper van I-Tsing die misschien bekender is, is Xuanzang, wiens pelgrimstocht over de zijderoute het Chinese epos ‘Journey to the West’ inspireerde.
Inderdaad, deze oude reizigers zijn niet de enige figuren die kennis zoeken en verspreiden. ‘Dreams from the Golden Island’ is op een gemakkelijk toegankelijke manier geschreven, zelfs geschikt als kinderboek en vertaald in vier talen: Engels, Frans, Bahasa Indonesia en Mandarijn. De Singaporese auteur en dichter Pan Cheng Lui leverde een bijdrage aan de vertaling van het boek in het Mandarijn en haalde het belang van de inhoud ervan aan voor Chinese boeddhisten als aanzet voor deelname aan het project.
Twee bijzondere kenmerken van de vertelling van het boek hebben mijn interesse gewekt: ten eerste verduidelijkt het de manieren waarop kunst volkeren uit verschillende regio's historisch met elkaar heeft verbonden, en ten tweede fungeert het als een pleitbezorger in hedendaagse tijden voor milieuoorzaken. De eerste komt het meest tot uiting in een reeks gekleurde afbeeldingen die het leven vertellen van Atisha, een Indiase wijze die 12 jaar op Sumatra studeerde en later de leringen naar Tibet bracht. Wat didactische illustraties lijken te zijn, is in feite Putra's replica van muurschilderingen gevonden in het Drepung-klooster - het grootste klooster van Tibet - waarop Ven een kalligrafie heeft aangebracht. Tenzin Dakpa. In 2012 heeft Ven. Tenzin Dakpa bezocht Muara Jambi en werd gevraagd waarom hij de lange reis vanuit Tibet moest maken. Hij antwoordde: 'Sinds mijn kindertijd heb ik de leringen en het leven van Atisha bestudeerd. Ik droomde van dit gouden eiland als fantasie-eiland. En hier ben ik. Het was geen droom. '
Als zodanig vormen de gebaren achter deze afbeeldingen een verhaal dat wordt verteld door de verschillende betrokken handen. Het onthult dat Muara Jambi een belangrijk verbindingspunt was tussen Sumatra en Tibet vanwege hun gedeelde geschiedenis en de beweging van informatie. Dit wordt vastgelegd in de manier waarop deze beelden worden geproduceerd, wat een anders onmogelijke ontmoeting van mensen in ruimte en tijd oplevert. Het is poëtisch hoe de geest van Atisha resonantie vond in de kunsten, het enige medium dat de grenzen van verdeeldheid kon doorbreken die gewoonlijk worden afgebakend door verschillen in nationaliteit, etniciteit en religie.
Hier citeer ik Iman Kurnia, een lid van de Padmasana Foundation die verantwoordelijk is voor het boekontwerp: “Kunst kent geen grenzen. Het is grenzeloos omdat we ons verenigen als wereldburgers. Samenvoegen betekent niet dat we hetzelfde moeten zijn, want verschil genereert kracht, zoals een differentieel op de versnellingsbak. Hoe hoger het differentieel, hoe meer koppel. '
Terwijl het boek verschuift van zijn kroniek van de geschiedenis naar moderne problemen, komt hier de pleitbezorgingsboodschap van Padmasana naar voren. Naast het benadrukken van de historische betekenis van Muara Jambi, wordt veel nadruk gelegd op de milieubedreigingen waarmee het momenteel wordt geconfronteerd door de aantasting van industrieën in het gebied. Ondanks de officiële status als nationaal erfgoed, is er niet veel gedaan om zandwinning op de nabijgelegen Batanghari-rivier te verdrijven. Dit heeft niet alleen geleid tot ecologische verwoesting van de omgeving, maar heeft ook de artefacten op de rivierbedding in gevaar gebracht, wat zelf waardevolle archeologische aanwijzingen kunnen zijn die de mysterieuze verdwijning van de oude universiteit van Muara Jambi verklaren. Deze klaagzang komt terug in het gedicht ‘Disaster on the Land of Melayu’ van Mukhtar Hadi, dat werd vertaald in een krachtige voorstelling die in januari 2018 werd gepresenteerd in het LASALLE's Institute of Contemporary Arts Singapore.
De wateren van de Batanghari kunnen de dorst niet langer kalmeren. De stromingen die eens glorieuze verhalen verspreidden. Vandaag bracht het nieuws van een ramp naar het Gouden Eiland. De Prajnaparamita is versteend van schaamte. Ze zou willen ontsnappen aan menselijke meedogenloosheid. Gereduceerd tot zwijgen, blijft ze versteend. - Mukhtar Hadi (Borju), 2017
Ik beëindig deze expositie met een schilderachtige waterverftekening van Putra uit Bukit Perak of Silver Hill, waar een lokale legende vertelt hoe de heuvel zilverplaten zou lenen aan de dorpelingen voor hun bruiloftsbanketten. Helaas stopte het met het produceren van magische platen na de jaren zestig, toen sommige oneerlijke mensen het zilverwerk niet teruggaven. Als deze folklore een waarschuwend verhaal is over de relatie tussen menselijke hebzucht en het land, presenteert ‘Dreams from the Golden Island’ maar een klein fragment van wat verloren zou gaan als de zachte stemmen van Muara Jambi ongehoord zouden blijven.
