Meest mysterieuze boek komt naar winkels
Het is een van 's werelds meest mysterieuze boeken, een eeuwenoud manuscript geschreven in een onbekende of gecodeerde taal die niemand - zelfs niet de beste cryptografen - heeft gekraakt.
Wetenschappers hebben hun leven lang puzzelen over het Voynich-manuscript, waarvan de intrigerende mix van elegant schrijven en tekeningen van vreemde planten, onbekende planeten en naakte vrouwen sommigen gelooft dat het magische krachten bezit. Als je echter al van de Voynich hebt gehoord, beschouw jezelf dan als een anomalie.
Het verweerde boek is opgesloten in een kluis in de Beinecke-bibliotheek van Yale University, die slechts af en toe verschijnt.
Maar na een zoektocht van 10 jaar naar toegang heeft Siloe, een kleine uitgeverij diep in het noorden van Spanje, het recht verworven om het document te klonen - tot grote vreugde van de directeur.
'Het aanraken van de Voynich is een ervaring', zegt Juan Jose Garcia, zittend op de bovenste verdieping van een boekenmuseum in het schilderachtige centrum van Burgos, waar Siloe's kantoor is, een paar geplaveide straten verwijderd van de beroemde gotische kathedraal van de stad.
"Het is een boek met zo'n mysterieuze uitstraling dat het je, wanneer je het voor het eerst ziet, vervult met een emotie die heel moeilijk te beschrijven is."
Eeuwige jeugd? Da Vinci?
Siloe, gespecialiseerd in het maken van facsimile's van oude manuscripten, heeft de rechten gekocht om 898 exacte replica's van de Voynich te maken - zo trouw dat elke vlek, gaatje, dichtgenaaide scheur in het perkament zal worden gereproduceerd.
Het bedrijf publiceert altijd 898 replica's van elk werk dat het kloont - een nummer dat een palindroom is, of een cijfer dat hetzelfde voor- of achteruit leest - na het succes van hun eerste fax dat ze 696 kopieën maakten van ... een ander palindroom.
De uitgeverij is van plan om de facsimiles per stuk te verkopen voor 7.000 tot 8.000 euro ($ 7.800 tot $ 8.900) - en bijna 300 mensen hebben al pre-orders gedaan.
Raymond Clemens, curator van de Beinecke Bibliotheek, zei dat Yale besloot om faxen te laten doen vanwege de vele mensen die het kwetsbare manuscript willen raadplegen.
"We dachten dat het faxapparaat de look en feel van het origineel zou bieden aan degenen die geïnteresseerd waren", zei hij.
"Het stelt bibliotheken en musea ook in staat om een kopie te hebben voor instructiedoeleinden en we zullen de facsimile zelf gebruiken om het manuscript buiten de bibliotheek te tonen aan studenten of anderen die mogelijk geïnteresseerd zijn."
Het manuscript is genoemd naar antiquair Wilfrid Voynich die het rond 1912 kocht uit een verzameling boeken van de jezuïeten in Italië en het uiteindelijk in de openbaarheid bracht.
Kwaliteitscontroleur van de Spaanse uitgeverij Siloe Luis Miguel werkt aan het klonen van het geïllustreerde codex handgeschreven manuscript Voynich in Burgos op 9 augustus 2016. © CESAR MANSO / AFP
Er zijn theorieën over wie het heeft geschreven en wat het betekent. Lange tijd werd aangenomen dat het het werk was van de 13e-eeuwse Engelse franciscaner broeder Roger Bacon, wiens interesse in alchemie en magie hem in de gevangenis belandde.
Maar die theorie werd verworpen toen het manuscript met koolstof was gedateerd en tussen 1404 en 1438 werd gevonden.
Anderen wijzen op een jonge Leonardo da Vinci, iemand die in code schreef om aan de inquisitie te ontsnappen, een uitgebreide grap of zelfs een buitenaards wezen die het boek achterliet toen hij de aarde verliet.
De inhoud is nog mysterieuzer. De getekende planten zijn nooit geïdentificeerd, de astronomische kaarten onthullen niet veel en de vrouwen ook niet.
Bevat het boek de sleutel tot de eeuwige jeugd? Of is het slechts een verzameling kruidengeneesmiddelen en recepten?
Scores hebben geprobeerd de Voynich te ontcijferen, waaronder topcryptologen zoals William Friedman die hielp met het breken van het Japanse 'paarse' cijfer tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Maar de enige persoon die enige vooruitgang heeft geboekt, is ... Indiana Jones, die het in een roman met de fictieve archeoloog weet te kraken.
Afgezien van fictie, krijgt de Beinecke-bibliotheek elke maand duizenden e-mails van mensen die beweren het te hebben gedecodeerd, zegt Rene Zandbergen, een ruimtetechnicus die een erkende blog heeft over het manuscript, dat hij verschillende keren heeft geraadpleegd.
"Meer dan 90 procent van alle toegang tot hun digitale bibliotheek is alleen voor het Voynich-manuscript", voegt hij eraan toe.
De kunst van klonen
Het boek is slechts iets groter dan een paperback en bevat meer dan 200 pagina's, waaronder een aantal grote uitvouwen.
Het kost Siloe ongeveer 18 maanden om de eerste facsimile's te maken, in een moeizaam proces dat in april begon toen een fotograaf in Yale gedetailleerde foto's van het origineel nam.
Werknemers bij Siloe maken momenteel mock-ups voordat ze eindelijk beginnen met het afdrukken van de pagina's op een manier waardoor het script en de tekeningen er echt uitzien.
Het papier dat ze gebruiken - gemaakt van een door het bedrijf ontwikkelde pasta - heeft een speciale behandeling gekregen waardoor het aanvoelt als het stijve perkament waarmee de Voynich is geschreven. Na het afdrukken worden de pagina's in elkaar gezet en gemaakt om er ouder uit te zien.
Alle onvolkomenheden worden opnieuw gecreëerd met behulp van speciale gereedschappen in een proces dat strikt geheim wordt gehouden door Garcia, die in zijn vrije tijd ook zijn best heeft gedaan met cryptologie.
'We noemen het de Voynich Challenge', zegt hij. 'Mijn zakenpartner ... zegt dat de auteur van de Voynich ook een sadist had kunnen zijn, omdat hij ons allemaal in dit mysterie heeft gewikkeld.'
